Word Origins | Aşk, Sevgi, Arzu

Words to express emotion vary greatly in their meanings across languages AMERICAN ASSOCIATION FOR THE ADVANCEMENT OF SCIENCE (AAAS) Almost all humans feel the emotion of love, but does that mean the Turkish word sevgi or the Hungarian word szrelem, which both translate to love in English, convey the same feeling? Not necessarily, according to a new study. By mapping the meanings of the words used to communicate emotions across more than one-third of the planet’s spoken languages, researchers find that there is significant variation in how emotions are expressed across cultures. “Whereas previous studies have focused on close comparison of one or two cultures and a limited selection of emotions, the unprecedented scale of [the study] reveals considerable cross-cultural variation,” writes Asifa Majid[*] in a related Perspective. 

The lexicon of many human languages contains a rich selection of words devoted to expressing emotions. Many emotion words appear to name fundamental human emotions across languages, such as love or anger, but not all emotion words are common. For example, the Portuguese word saudade, which refers specifically to the deep melancholic feelings caused by the longing for something absent or lost, has no direct translation in English. Thus, while emotions are a defining facet of the human condition, the semantics of the words used to describe them can be nuanced. As well, whether or not emotions share semantics across cultures remains unknown. Joshua Jackson and colleagues used “colexification”– a new method from comparative linguistics that measures the variability and structure in word meanings – to identify semantic patterns in a sample of 2,474 languages from 20 major language families, including small, understudied languages with comparatively few speakers. The results revealed that emotion words vary greatly in their meaning across languages, despite being equated in translation dictionaries. Patterns in this variation, however, could be predicted by both the geography of the language as well as by whether the related word described positive or negative feelings, according to Jackson et al., suggesting that the human experience of emotions is shaped not only by biological evolution but also the words used to describe those feelings. 

[*]Asifa Majid is a psychologist, linguist and cognitive scientist who is professor of language, communication and cultural cognition at the University of Oxford, UK.

Asifa Majid's research focuses on the psychology of language and how this relates to other areas of cognition. In particular, she has worked on olfactory language, and on the (non-)universality of word meanings across cultures.Her group has carried out research on the semantic systems of Ryukyuan languages, the Avatime language of Ghana, and languages of Europe.

In general, Majid's research findings are consistent with the weak version of the linguistic relativity hypothesis: that linguistic usage and categorization may influence other areas of cognition to a limited degree. For instance, her work with the Jahai people of Southeast Asia shows that these people are as proficient in naming odours as colours, whereas in English, which has a more restricted range of linguistic categories for odour, speakers find it easier to name colours than odours.

 Mavi Boncuk |

Aşk: (ﻋﺸﻖ) i. (Ar. ‘işk) love EN[1]

1. Bir kimse veya bir şeye karşı duyulan çok kuvvetli sevgi ve bağlılık, aşırı muhabbet: Aşk içre azâb olduğun ondan bilirim kim / Her kimse ki âşıktır işi âh u figandır (Fuzûlî’den). Senin için aşk oduna yandım (Pir Sultan Abdal).

2. Şiddetli istek, tutku: Çeliğe su vermek onun aşkıydı (Ömer Seyfeddin). Bizdik o hücûmun bütün aşkıyle kanatlı (Yahyâ Kemal).

3. Kadın ve erkek arasındaki çok kuvvetli duygu, sevgi bağı: Bu ihtiyar koca ile bu genç zevcenin aşkı ve anlaşması gibi idi (Ahmet Hâşim). İstanbul’un öyledir bahârı / Bir aşk oluverdi âşinâlık (Yahyâ Kemal). Ondan evvel Osman Bey’in Şeyh Edebâlî’nin kızı Mal Hâtun’la olan aşkı vardı (Ahmet H. Tanpınar).

4. tasavvuf. Hakk’ın zuhûruna sebep olan ilk sıfat [Allah bilinmeyi arzulamış, bu arzu ve aşk kâinâtın yaratılmasına sebep olmuştur. Aşk, Hakk’ın zâtına izâfe edilen ilk sıfatı ve ilk zuhûrudur. Mutasavvıflara göre aşk, Hak yoluna giren kimseyi Allah’a eriştiren en kısa yoldur]: Ser-menzil-i her murâda rehberdir aşk / Keyfîyyet-i her kemâle mazhardır aşk / Gencîne-i kâinâta gevherdir aşk / Her sâdır olan neş’eye masdardır aşk (Fuzûlî).

Aşk ile: Büyük bir arzu ile, cân u gönülden. Aşk olmadan meşk olmaz: Arzu ve istek olmadan bir şey yapılamayacağını anlatmak için kullanılır: O halde önce isteyeceksiniz. Aşk olmadan meşk olmaz (Ergun Göze). Aşk olsun:

1. Çok beğenilen bir şey karşısında, “Bravo, âferin!” anlamında takdir sözü olarak kullanılır: Ey serimîmâran, himmetine ve kudretine bin aşk olsun! (Rûşen E. Ünaydın). Aşk olsun, hani ben hovardalığı sevmem, ama iyi yapana da bayılırım (Burhan Felek).

2. Sitem sözü olarak kullanılır: “Aşk olsun, neden gelmedin?”

3. İçki meclislerinde “âfiyet olsun” anlamına gelir: Dolular boş ola boşlar dolsun / Sen hemen iç paşam aşk olsun (Enderunlu Fâzıl’dan).

4. Tarîkat ehli arasında hayır temennîsi olarak kullanılır. Aşk yapmak: Cinsel ilişkide bulunmak, sevişmek [Batı dillerinden çeviri olup son zamanlarda kullanılmaya başlanmıştır]: Dilimize son zamanlarda giren “Aşk yapmak” söyleyişi, aşkı maalesef sâdece cinsel alana indirgeyen maddeci görüşün tesiriyle yaygınlaşmış bulunmaktadır (İlhan Ayverdi). Aşka düşmek: Âşık olmak. Aşka gelmek: Şevk ve heyecâna kapılmak, coşmak: Şimdi hepsi aşka gelerek kimi sırtından kürkünü, kimi parmağından yüzüğünü, kuşağından kesesini çekip bağışlıyordu (Safiye Erol). … Aşkına: … Uğruna, yoluna, hürmetine: Pîrim Ali on iki imam aşkına (Pir Sultan Abdal). Allah aşkına, bende biraz gayret bırak ki vedâ edebileyim (Nâmık Kemal). Pâdişâhımız Süleyman Gāzi aşkına şu sözümü dinleyiniz (Ömer Seyfeddin). Aşk-ı Eflâtûnî: Platonik aşk, maddeyle ilgisi olmayan, yalnız duyguda kalan aşk.

Aşk-baz Bk. AŞKBAZ.

Aşkî (ﻋﺸﻘﻰ) sıf. (nispet eki -і ile) Aşka âit, aşka dâir: Ben belâ-yı aşkîyim âlem niyâz eyler bana (Leskofçalı Gālib).

Aşkiyat (ﻋﺸﻘﻴّﺎﺕ) i. (‘aşḳі > ‘aşḳiyye’den çoğul eki -āt ile aşḳiyyāt) Aşkla ilgili şeyler.

Sevgi: like EN[2] i. (< sev-gi < sev-gü) İnsanı karşılık beklemeden yakın ilgi, dostluk, şefkat, bağlılık göstermeye yönelten ve fedâkârlıkları göze aldıracak kadar güçlü olabilen duygu, sevme duygusu, muhabbet: Aşk ile sevgi ebed-bünyâd ola / Ger sûret gam-nâk ola ger şâd ola (Âşık Paşa’dan). Kalp kelimesi her lisanda hem sevgi hem de cesâret mânâsına gelir (Ahmet Hâşim). Hicran gün ortasında neden böyle seslenir / Birden hatırlatır unutan kalbe sevgiyi (Yahyâ Kemal).

 

Sevgili: sıf. 1. Sevgi duyulan, kendisine sevgi beslenen: Ey hak yaşa, ey sevgili millet yaşa, var ol! (Tevfik Fikret). Kaybettiğiniz vücûdun sizin için pek sevgili bir varlık olduğunu şüphesiz anlıyorum (Kerîme Nâdir). ♦ i.

2. Âşık olunan kadın veya erkek, yâr: Nice sevdâlılarla sevgililer / Aşkı yollarda böyle beklediler (Yahyâ Kemal). Eğil bak sevgilim bu muzlim kuyu / Daldığı hudutsuz sâkin uykuyu / Hep aynı rûyâda geçirmektedir (Necmeddin H. Onan). Sevgilisi yavaş yavaş onun hayâtından ve düşüncelerinden bıkıyordu (Ahmet H. Tanpınar).

3. (İsim tamlamasının ikinci öğesi olarak) Çok beğenilen, hayran olunan kimse: “Çocukların sevgilisi.” “Gençliğin sevgilisi.”

 

Arzu: (ﺁﺭﺯﻭ) i. (Fars. ārzū) desire EN[3]

1. İnsanın bir şeye karşı duyduğu istek, dilek: Müminin arzusu cennet (Pir Sultan Abdal). Ey şâh-ı rusül kesretine cürmümüzün / Hep ârzû-yı şefâatindir bâis (Fıtnat Hanım). Senin hiçbir arzunu kırmak istemem (Reşat N. Güntekin).

2. Cinsî istek: Bütün erkekler, Emine’nin karşısında yüreklerine arzunun bir kanat gibi sürünüp geçtiğini duyarlardı (Refik H. Karay). Fakat arada bir vücûdunun hareketleriyle bu istihzâmı arzuya kalbediyordu (Peyâmi Safâ).

ѻ Arzu buyurmak: (Saygı duyulan kimseler için kullanıldığı zaman) Bir şeyin olmasını istemek, arzu etmek: “Arzu buyurduğunuz raporu hazırladım.” Arzu etmek (eylemek):

1. İstek duymak, istemek: “Bir kahve arzu eder misiniz?” Düşünme / Arzu et sâde (Orhan V. Kanık).

2. (Olmasını) İstemek, temennî etmek: Fakat bu fedâkârlığından Zehrâ’nın haberdar olmasını da arzu ederdi (Nâbîzâde Nâzım). Sen onun iyiliğini istersin ve rastgele evlenmesini arzu etmezsin (Peyâmi Safâ). Arzusu içinde kalmak: İmrendiği şeyi elde edememek, istediği şeyi yapamamak, hevesi kursağında kalmak.

● Arzû-dar (-keş) ( ﺁﺭﺯﻭﻛﺶ– ﺁﺭﺯﻭﺩﺍﺭ) birl. sıf. (Fars. dār “sâhip olan” ve keş “çeken” ile) Arzulu, hevesli, istekli: Bana varmaya dâim şevk ile arzû-keş olsun (Ahmed Vefik Paşa).

● Arzû-mend (ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪ) tür. sıf. (Fars. -mend ekiyle) Arzulu, hevesli.

● Arzû-nâk (ﺁﺭﺯﻭﻧﺎﻙ) tür. sıf. (Fars. -nāk ekiyle) İstekli, arzulu.

 

[1[ love (n.) Old English lufu "feeling of love; romantic sexual attraction; affection; friendliness; the love of God; Love as an abstraction or personification," from Proto-Germanic *lubo (source also of Old High German liubi "joy," German Liebe "love;" Old Norse, Old Frisian, Dutch lof; German Lob "praise;" Old Saxon liof, Old Frisian liaf, Dutch lief, Old High German liob, German lieb, Gothic liufs "dear, beloved"). The Germanic words are from PIE root *leubh- "to care, desire, love."

The weakened sense "liking, fondness" was in Old English. Meaning "a beloved person" is from early 13c. The sense "no score" (in tennis, etc.) is 1742, from the notion of playing for love (1670s), that is, for no stakes. Phrase for love or money "for anything" is attested from 1580s. The phrase no love lost (between two people) is ambiguous and was used 17c. in reference to two who love each other well (c. 1640) as well as two who have no liking for each other (1620s, the usual modern sense).

To fall in love is attested from early 15c.; to be in love with (someone) is from c. 1500. To make love is from 1570s in the sense "pay amorous attention to;" as a euphemism for "have sex," it is attested from c. 1950. Love affair "a particular experience of love" is from 1590s. Love life "one's collective amorous activities" is from 1919, originally a term in psychological jargon. Love beads is from 1968. Love bug, imaginary insect, is from 1883. Love-handles "the fat on one's sides" is by 1967.

"Even now," she thought, "almost no one remembers Esteban and Pepita but myself. Camilla alone remembers her Uncle Pio and her son; this woman, her mother. But soon we shall die and all memory of those five will have left the earth, and we ourselves shall be loved for a while and forgotten. But the love will have been enough; all those impulses of love return the love that made them. Even memory is not necessary for love. There is a land of the living and a land of the dead and the bridge is love, the only survival, the only meaning." [Thornton Wilder, "Bridge of San Luis Rey," 1927]

love (v.) Old English lufian "to feel love for, cherish, show love to; delight in, approve," from Proto-Germanic *lubojanan (source also of Old High German lubon, German lieben), a verb from the root of love (n.). Weakened sense of "like" attested by c. 1200. Intransitive sense "be in love, have a passionate attachment" is from mid-13c. To love (someone) up "make out with" is from 1921. To love and leave is from 1885.

This truth came borne with bier and pall,

I felt it, when I sorrow'd most,

'Tis better to have loved and lost,

Than never to have loved at all —

[Tennyson, "In Memoriam"]

Origin and meaning of love

*leubh-  Proto-Indo-European root meaning "to care, desire, love."

It forms all or part of: belief; believe; furlough; leave (n.) "permission, liberty granted to do something;" leman; libido; lief; livelong; love; lovely; quodlibet.

It is the hypothetical source of/evidence for its existence is provided by: Sanskrit lubhyati "desires," lobhaya- "to make crazy;" Persian ahiftan "to be tangled, be hit down, be in love;" Latin lubet, later libet "pleases," libido, lubido "desire, longing; sensual passion, lust;" Old Church Slavonic l'ubu "dear, beloved," ljubiti, Russian ljubit' "to love;" Lithuanian liaupsė "song of praise;" Old English lufu "feeling of love; romantic sexual attraction," German Liebe "love," Gothic liufs "dear, beloved."

[2] like (v.) Old English lician "to please, be pleasing, be sufficient," from Proto-Germanic *likjan (source also of Old Norse lika, Old Saxon likon, Old Frisian likia, Dutch lijken "to suit," Old High German lihhen, Gothic leikan "to please"), from *lik- "body, form; like, same."

The sense development is unclear; perhaps "to be like" (see like (adj.)), thus, "to be suitable." Like (and dislike) originally were impersonal and the liking flowed the other way: "The music likes you not" ["The Two Gentlemen of Verona"]. The modern flow began to appear late 14c. (compare please). Related: Liked; liking.

desire (n.) c. 1300, "a craving or yearning; an emotion directed toward attainment or possession of an object; sensual appetite, physical desire, lust," from Old French desir, from desirer (see desire (v.)). Meaning "that which is longed for" is from mid-14c.

[3] desire (v.) "to wish or long for, express a wish to obtain," c. 1200, desiren, from Old French desirrer (12c.) "wish, desire, long for," from Latin desiderare "long for, wish for; demand, expect," the original sense perhaps being "await what the stars will bring," from the phrase de sidere "from the stars," from sidus (genitive sideris) "heavenly body, star, constellation" (but see consider). Related: Desired; desiring.