Takunya: fromGR takúni τακούνι
tahta nalın fromIT taccone [büy.] büyük topuk, a.a. < İt tacco topuk
Nalın: Zemin kısmı taş, ıslak veya çamurlu yerlerde giyilen,
üstten tasmalı bir çeşit tahta ayakkabı.
Nalın[1], Arapça“nal” ayakkabı, ve “naleyn” bir çift ayakkabı,
manasına gelen kelimeden türemedir. Türkçede “nalin” şeklinde söylendiği gibi
“nalın” olarak da kullanılmaktadır.
[1] Nalın, Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde, günlük hayatta
geniş ölçüde kullanılırdı. On dokuzuncu yüzyılın sonlarına kadar nalın yapımı,
Özellikle İstanbul'da bir meslek ve sanat dalı haline gelmişti. Hususi nalıncı
ustaları ve pazarları mevcuttu.
Gene bu asırlarda berber çıraklarının, ayakları çıplak
olarak, kendilerine has nalınlarını dükkanlarında giyme mecburiyetleri vardı.
Osmanlı hamamlarında, müşteri nalınları ile, hamam tellaklarının nalınları ayrı
yapıda idi. Hatta nalınların kullanıldıkları hamamları ve buna benzer yerleri
belirtmek için nalınlara beyitler bile yazılırdı. Bahçe, fırın, mutfak vb. gibi
yerlerin temiz tutulması için de buralarda nalınlar giyilirdi.
Nalınlar, uzun ömürlü olması ve kısa zamanda nemli yerlerde
çürümemeleri için, abanoz gibi sert dokulu ağaçlardan yapılırdı.
Nalıncılık, kendi başına ustalık ve ihtisas istiyen bir
meslektir. Nalınların tabanları tek parça tahtalardan meydana gelmektedir.
Ayaklara rahat giyilebilmesi için üstlerine kayış parçaları takılır.
Eskiden nalınların kullanıldıkları yerlere göre üstlerindeki
tasmaların durumu değişirdi. Saraylarda, konaklarda kullanılanlarla, gelinlerin
çeyizine konan nalınların kayışları son derece süslü, üst kısmı işlemeli
çuhalarla kaplanırdı. Bazan bunlara sedefli işlemelerin de takıldığı olurdu.
Nalınların tasma üzerleri süslendiği gibi, tahta kısımları da çeşitli geometrik
şekiller çizilerek ve sedef, gümüş vb. kıymetli şeylerle işlenirdi. Bunlara
“sedefli nalın” ismi verilirdi.
Osmanlı Türklerinin sanatı, sanat alanındaki ince zevki her
alanda görüldüğü gibi bu sahada da kendini göstermiştir. Bir şairin bunu
anlatmak için sarfettiği; “Batılı, Osmanlının nalınını yerde bulsa, gerdanlık,
diye boynuna takar!” sözü bu bakımdan çok manidardır.
Nalınların, ayakları yüksek ve alt kısımları geniş
olanlarına “tezgah”, “takunya”, altı yüksek olmayıp, yere yakın olanlarına da
“silme nalın” ismi verilmektedir. Nalınlar görünüşleri bakımından da
değişiktirler. Burunları küt, oymalı, kemerli gibi şekilleri de vardır. Eskisi
kadar olmasa da günümüzde de değişik tipleri, Özellikle Anadolu'da
kullanılmaktadır. Sinop'un sedef ve Afyonkarahisar'ın telle (telli) işlenmiş
nalınları da çok ünlüdür.
Peygamber efendimiz zamanında kullanılan nalınlar
bugünkülerden farklıydı. Onlar altı deri, üstü açık ve taşmalı ayakkabı
şeklindeydi. Hadis-i şerifte; “Yahudilere benzememek için namazları nalın ile
kalınız.” buyruldu. Resulullah ve Eshab-ı kiram, sokakta giydikleri nalın ile
namaz kılarlardı. Nalınları temiz ve Mescid-i Nebi kum döşeli idi. Kirli
nalınla girilmezdi.
Tacón: heel
tacón
MASCULINE NOUN
1. heel
de tacón (alto) high-heeled
tacón de aguja stiletto heel
tacón
1 [de zapato] heel
tacones altos high heels;
tacones bajos low heels;
nunca llevo tacones I never wear high heels;
zapatos de tacón (alto) high-heeled shoes
tacón (de) aguja stiletto heel
tacón de cuña wedge heel
2 (monedero) purse; coin purse;
No comments:
Post a Comment