In memoriam | Filiz Çağman (1940-2021)

 Çağman spent the last years of her life in Edirne, where she was born.

She was buried yesterday after the funeral held in the city.

Mavi Boncuk |

Turkish historian Filiz Çağman, one of the world’s leading experts on manuscripts and miniature art, died on Jan. 11 at the age of 81.

Retired in 2005, Çağman worked for 41 years at Istanbul’s Topkapı Palace, one of the most famous landmarks of Istanbul that once housed Ottoman sultans while the city was the capital of the empire.

She was the first female director of the palace and was one of the people who contributed greatly toward the repair and reconstruction of the site.

Born in 1940 in the nort

hwestern province of Edirne, Çağman graduated from the Istanbul University’s Faculty of Letters Institute of Aesthetics and Art History in Turkish and Islamic discipline in 1964.

Between 1964 and 1997, Çağman worked as a manuscript, miniature and calligraphy specialist at the Topkapı Palace Manuscripts Library. She brought to light the rare works in the collection and opened it to national and international researchers.

In 1971, she received the title of doctor from the Istanbul University with her thesis titled “Topkapı Palace Museum Library Treasury No. 762 Miniatures of Nizami Hamse.”

She organized many national and well-attended Art History Research Communication Seminars at the Topkapı Palace Museum for more than 10 years.

Together with her colleagues, Nurhan Atasoy and Zeren Tanındı, Çağman produced works on miniature and bookbinding. Apart from the miniature manuscripts, which was her main field of expertise, she also worked on the Ehl-i Hiref organization of the palace.

Çağman was appointed as the museum director of Topkapı Palace in 1997, during which she worked on collections in other parts of Topkapı Palace as well for many years and revealed unknown details about various works. She retired from her post in 2005.

After her house was damaged in the 1999 Marmara earthquake, she moved to the palace and settled herself in a room.

“After the earthquake, I decided not to go home again because my home was on the Anatolian side. I thought I would never be able to come here if the expected big Istanbul earthquake occurred. A phobia occurred,” Çağman had said in an interview she gave to daily Milliyet.

In 2001, she was awarded a gold medal by the Spanish (Catalan) “Anticuarios Reales Atarazanos” Foundation. In 2002, she won the Vehbi Koç Award in the field of “Historical and Cultural Heritage” to Topkapı Palace Museum.

After she retired from the Topkapı Palace, she started working as a consultant for Istanbul’s Sakıp Sabancı Museum. With Nazan Ölçer and David Roxburgh, she co-curated the exhibition titled “Turks: A Journey of a Thousand Years 600-1600,” which opened at the Royal Academy of Arts in London in January 2005 and attracted great attention.

Books

• Osmanlı Sarayı Tasvir Sanatı (Masa Yayınevi)
• Topkapı Palace Museum Islamic Miniature Painting (Zeren Tanındı ile birlikte Tercüman Yayınları 1979)
• Topkapı (Ahmet Ertuğ ile birlikte Ertuğ & Kocabıyık Publication 1991)
• Osmanlı Sanatında Hat (Şule Aksoy ile birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları 1998)
• Padişahın Portresi Tesavir-i Ali Osman (İş Bankası Kültür Yayınları 2000)
• Image of the Turks in the 17th century Europe (Nazan Ölçer, Polona Vitmar ile birlikte Sakıp Sabancı Müzesi Yayınları 2005)
• Osmanlı Resim Sanatı (Zeren Tanındı, Günsel Renda, Serpil Bağcı ile birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları 2006)
• Blind Date Istanbul: İstanbul'da Habersiz Buluşma (Nazan Ölçer, Arianne Grigoteit ile birlikte Sakıp Sabancı Müzesi Yayınları 2007)
• Louvre Koleksiyonlarından Başyapıtlarla İslam Sanatının 3 Başkenti İstanbul, Isfahan, Delhi (Nazan Ölçer, Selmin Kangal ile birlikte Sakıp Sabancı Müzesi Yayınları 2008)
• Kat'ı Osmanlı Dünyasında Kağıt Oyma Sanatı ve Sanatçıları (Aygaz Yayınları 2014)

For the curious: 

Dr. Filiz Çağman’a Armağan

Dr. Filiz Çağman, who started her career as the Director of Topkapı Palace Museum in 1997, is an intellectual who has gained the appreciation of art circles until 2005. Çağman's life intertwined with art and history was published as a book by the Traditional Ars Association (GSD). Between 7-11 February 2005, at the Topkapı Palace Museum, Dr. An international symposium on "Topkapı Palace and Ottoman Art" was held in honor of Filiz Çağman, and many experts and academicians presented papers at this symposium. In addition to the abstracts of those papers, Çağman's life, works and activities for Topkapı Palace for forty years are collected in the book. While Ayşe Erdoğdu, Zeynep Atbaş and Aysel Çötelioğlu were the editors of the work, Lale Uluç prepared the work for publication. The design of the book belongs to Ersu Pekin.

Articles: 

İlber Ortaylı / O sadece bir müze müdürü değil, saray nazırıdır

Ayşe Erdoğdu, Zeynep Atbaş, Aysel Çötelioğlu / Dr. Filiz Çağman

Günay Kut / Dr. Filiz Çağman

Filiz Çağman bibliyografyası, hazırlayan Banu Mahir

Oktay Aslanapa / Topkapı Sarayı ile ilgili hatıralar

Semavi Eyice / Topkapı Sarayı hakkında bazı düşünceler

Karin Ådahl / The Topkapı Palace in a Swedish perspective

Sevgi Ağca Diker / İstanbul depremleri sonrasında Topkapı Sarayı’nda yapılan tamiratlara bakış

Şule Aksoy / Özel gün kutlamalarının son dönem saray sanatına yansımaları

Sibel Alpaslan Arça / Seyyîd Lokmân’ın Şemâ’i‘lnâme portrelerinde kıyafet desenleri

Tülay Artan / Bir hazîne defteri, 1680

Nurhan Atasoy / Otağ-ı hümayunlar için yeni bazı bilgiler

Zeynep Atbaş / Osmanlı aydını Mehmed Emin Efendi için hazırlanmış bir murakka (TSMK H. 2155)

Serpil Bağcı / Vassal Kalender Paşa’nın eserlerini takdimi: Üç Osmanlı murakkasının mukaddimesi

Funda Berksoy / Topkapı Sarayı’ndaki Biblia Pauperum rulosu: rulonun önemi, türü içindeki yeri ve Fra Angelico’nun Lex Amoris panosu ile olan benzerliği

Fatma Büyükkarcı Yılmaz / Zaifî külliyatından bir eser: Risale-i Cevheriyye

H. Canan Cimilli / Topkapı Sarayı’nın anıtsal tören kapılarındaki simgesellik, kapı kavramı ve törenler ile bağlantısı

Ali Fuat Çakır—Gülsu Şimşek / Topkapı Sarayı Müzesi koleksiyonundaki Kâbe perdeleri altın yaldızlı tellerinin karakterizasyonu

Erdem Çıpa / Bir defterin anlattıkları: I. Selim döneminin (1512-1520) ilk mevacib defteri

Tülin Çoruhlu / Tören silahları ve bunların Osmanlı sanatı içindeki yeri

Yücel Dağlı / Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde kitap ve kitap sanatı

Tülün Değirmenci / Yeni bir imge, yeni bir ikonografi: Osmanlı resminde takdim tasvirleri

Yıldız Demiriz / Lake ustası Ali Üsküdari ve Ressam Mehmet

F. Çiçek Derman / Şevkı Efendi’nin bir mushafındaki Hüseyin Hüsni Efendi tezhîbi

M. Uğur Derman / Sultan III. Ahmed için hazırlanan bir tefsîr kitabı

Fatma Sinem Eryılmaz / Bir minyatürün anlattıkları: Ârif’in Süleymanname’sinde Şehzade Mustafa’nın katlinin ele alınışı

Cornell H. Fleischer / Saraydaki kâhin: Haydar-ı Remmal kimdi?

Hande Günyol / Saray ve Osmanlı toplum yaşamında “mendil” kullanımı üzerine notlar

Selin İpek / Beyhan Sultan ve Masraf Defteri’ndeki tacir isimleri

M. Semih İrteş / Edirne Muradiye Camii kalemişleri

Hilâl Kazan / Arşiv belgeleri ışığında şehnâmeci Seyyid Lokman’ın saray için hazırladığı eserler

Havva Koç / Topkapı Sarayı birinci avlusu (belgelerle 20. yüzyıl başları)

Banu Mahir / Avrupa resimleri ve gravürlerinde Sultan IV. Murad

Tadeusz Majda / Two Mughal embroideries problem of attribution

Rachel Milstein / King Solomon in the Topkapı Palace

Gülru Necipoğlu / Yeni bir belge ışığında “sanal arkeoloji”: On altıncı yüzyıl başlarında Topkapı Sarayı

Alison Ohta / Mamluk bindings of the late circassian period in the Topkapı Palace library

Canan Öçalan / Osmanlı sarayında bir botanik kitabı: Phytanthoza Iconographia

Semra Ögel / Osmanlı kitap resminde sıradan çıkan figür

Filiz Özer / 18. Yüzyıl’ın yaratıcı Osmanlı mimarlığı

Zübeyde Cihan Özsayıner / Sultan Abdülmecid’in hat sanatındaki yeri

Ersu Pekin / Sûrnâme’nin müziği 2: 18. yüzyıl başlarında İstanbul’da müzik

Günsel Renda / 17. yüzyılda Turquerie: Ptuj Koleksiyonu

Michael Rogers / A Vakıfname of Pertevniyal Valide Sultan (d. 1883) in the Khalili Collection (MSS 969)

Necdet Sakaoğlu / Padişahların Topkapı Sarayı’ndaki yaşamlarına dair

Tim Stanley / From text to art form in the Ottoman hilye

Şebnem Tamcan Parladır / Sigetvarname minyatürlerinde metin-resim ilişkisi

Zeren Tanındı / Safevî, Özbek ve Osmanlı ilişkisinin kitap sanatına yansıması: Bir saray albümü ve Şeyhzâde Nakkaş

Hülya Tezcan / Topkapı Sarayı Müzesi’nde bulunan siyah renkli Kâ’be örtüleri (Kisve-i Şerifler)

Gülsen Tezcan Kaya / Firdevsî Şehnamesi resimlerinde ejder öldürme ikonografisi

Lâle Uluç / Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Hazine 1499 numarada kayıtlı Şahname-i Firdevsî nüshası

Bahattin Yaman / Osmanlı resim sanatında Dâbbetü’l-arz

Doğan Yavaş / Aksaray Valide Camii inşaat defterleri