Word Origin | Kebap, Izgara, Grille, Mangal, Barbekü

Mavi Boncuk |

Kebap: kebāb, kebab EN[1]

fromAR kabāb كباب  (kbb) kızartma, kızartılmış et  Aramaic kbabā כבבא , Akkadian kabābu kızartmak, .

 1.Ateşte veya susuz olarak bir kap içinde pişirilen et yemeği: “Şiş kebabı.” “Kuyu kebabı.” “Kâğıt kebabı.”

 Madam: –Evet mösyö! Vâkıâ kebap biraz çiğ ise de siz kebap kadar da pişmemişsiniz, demiş (Fâik Reşat).

2. Ateş üzerinde kavrularak pişirilen bâzı yemekler için kullanılır: “Kestâne kebabı.” “Patlıcan kebabı.” “Pideli kebap.” “Sebzeli kebap.”

 3. sıf. eski. mec. Yanmış, yanık:

 Âşık olana aşk odundan nişan gerek / Bağrı kebap gözlerinin yaşı kan gerek (Ahmedî – Ö.T.S.).

 Kebap kestâne (mısır): Ateş üzerinde kavrularak pişirilmiş kestâne (mısır):

 Bunlara mevsimine göre ya bir tabak muhallebi veya bir bardak boza yâhut bir okka kebap kestâne ikram ederdi (Fâik Reşat).

Ankara’nın bağları bozulurken bu hayallerin yerine “kebap kestâne” diyen bir ses çıktı (Rûşen E. Ünaydın).

Kebap olmak:

1. Ateşte veya sıcakta kavrulmak.
2. mec. Çok yanmak: Karac’oğlan der de bir ah derinden / Ciğer kebab oldu yandı korundan (Karacaoğlan).

Oldest source: [ Darir (çev.), Kıssa-i Yusuf (1377 yılından önce) : hem küliçeler ta'āmlar bi-hisāb, semsek (ü) büryān hem dahı kebāb ]

Izgara:  1. Grille[2]  skere "et kızartılan mangal" [ Filippo Argenti, Regola del Parlare Turco, 1533] fromGR skará σκαρά mangal oldGR esχárā εσχάρα ocak, ateş yakılan yer, özellikle tanrılara adanan kurban etinin kızartıldığı ateş oldGR esχarís εσχαρίς mangal

Grille: (architectural) "... birbirini dik kesen paralel çizgilerden oluşan geometrik şekil" [ Hüseyin Rahmi Gürpınar, Şık, 1889]

demir çubuklardan mamul ‘ızgara’ şeklindeki iskemleler

"... çatma süzgeç, parmaklık" [ Evliya Çelebi, Seyahatname, 1680]

cümle çulları batağa doldurup üzerleriŋe çit ve ıskara ve karaçavlar çatup Yergögi kalˁasın binā etdikleri

Mangal: "taşınır ateş tepsisi" [ Evliya Çelebi, Seyahatname, 1680]

oda içre bir manḳal ateş yakup bir köşede kodu

fromAR manḳal منقل  [taşıma, taşınır fromAR naḳala نقل taşıdı

similar: mangal sefası

See also:  Shish-Kebab and Skewered Friends

Barbekü: barbecue EN[4] [ Milliyet - gazete, 1971] Her çarşamba saat 20:30'dan itibaren Barbekü, Açık Büfe ve Havuz Eğlenceleri. fromEN barbecue ızgara, et kızartma mangalı fromSP barbacoa et kızartmak için kullanılan ızgara şeklinde bir düzenek. 

[1] Kebab: (n.) "pieces of meat roasted on a skewer," 1813 (compare shish kebab). shish kebab (n.) 1914, from Armenian shish kabab, from Turkish siskebap, from sis "skewer" + kebap "roast meat." (Cookery) a dish consisting of small pieces of meat, tomatoes, onions, etc, threaded onto skewers and grilled, generally over charcoal. Also called: shish kebab, kabob or cabob [via Urdu from Arabic kabāb roast meat] 

Kabob: small pieces of meat or seafood seasoned or marinated and broiled, often with peppers, onions, or other vegetables, on a skewer. [1665–75; Arabic, Hindi] 

kebab (n.)

"pieces of meat roasted on a skewer," 1783 (compare shish kebab).

shish kebab (n.)

1914, from Armenian shish kabab, from Turkish siskebap, from sis "skewer" + kebap "roast meat."

See: Armenian Food Terminology

 

[2] Grille: "ornamental grating," 1660s, from French grille (fem.) "grating," from Old French greille "gridiron," from Latin craticula "gridiron, small grill". "The distinction in Fr[ench] between grille and grill ... appears to date from about the 16th c." [OED]. 

Grill: "gridiron, grated utensil for broiling over a fire," 1680s, from French gril, from Old French greil, alteration of graille "grill, grating, railings, fencing" (13c.), from Latin craticula "gridiron, small griddle," diminutive of cratis "wickerwork," perhaps from a suffixed form of PIE *kert- "to turn, entwine." Grill-room "lunchroom where steaks, chops, etc. are grilled to order" (1869) came to be used for "informal restaurant," hence grill as a short form in this sense (by 1910). In many instances, Modern English grill is a shortened form of grille, such as "chrome front of an automobile." 

[3] Barbecue: 1650s, "framework for grilling meat, fish, etc.," from American Spanish barbacoa, from Arawakan (Haiti) barbakoa "framework of sticks," the raised wooden structure the Indians used to either sleep on or cure meat. Sense of "outdoor meal of roasted meat or fish as a social entertainment" is from 1733; modern popular noun sense of "grill for cooking over an open fire" is from 1931.