Word origin | Mesafe

Sosyal mesafe | Social Distance

Mavi Boncuk | 

Mesafe: uzaklık, yolculuk menzili (ﻣﺴﺎﻓﻪ) i. from AR mesāfe. Distance EN[1]
MESÂFE

1. Uzaklık, ara: Hesnâ Hanım’ın şakalarıyle yolun mesâfesi pek belli olmadan vapur köprüye yanaştı (Hüseyin R. Gürpınar). Nâkābil-i tay bir mesâfe gibi aralarına girer (Cenap Şahâbeddin). Bir lahza içinde bütün mesâfeleri dolaştım (Yâkup K. Karaosmanoğlu).

2. mec. İnsanların birbirleriyle olan ilişkilerindeki uzaklık, soğukluk, resmiyet: Zîra ne tam evin içinde ne de tam dışında oluşu, işte bu tatlı mesâfe birçok iç sıkıcı ihtilâfların, geçimsizliklerin, baskıların ve hoşnutsuzlukların yolunu keserdi (Sâmiha Ayverdi).

Mesâfe almak (katetmek): Yol almak, ilerlemek: Gûşuna girmez ararsın sen mesâfe kat’ edip / Dil bülend âvâz ile eydür ki ol şeh bendedir (Zâtî). Az zamanda çok mesâfe ve menzil alındı (Kâtip Çelebi’den Seç.). Mesâfe bırakmak (koymak): mec. İnsanlarla ilişkilerde aşırı samîmiyetten kaçıp ölçülü ve resmî davranmak, resmiyeti korumak: Kendisine söylenenleri son derece rahat bir dinleyiş tarzı vardı. Bununla berâber araya garip bir mesâfe koymasını da biliyordu (Ahmet H. Tanpınar). Yalnız babası gibi ölçüyü endâzeyi elden bırakmayan hâkim tavırları, kendisiyle akraba ve dostları arasına devamlı bir mesâfe koyar (Sâmiha Ayverdi).


Mesâfat (ﻣﺴﺎﻓﺎﺕ) i. (Ar. çoğul eki -āt ile) Mesâfeler, uzaklıklar: Zulmet o kadar doldu ki âfâk silindi / Elvâha, mesâfâta, yere gölgeler indi (Ahmet Hâşim’den). Zamânı keşfetmeye mahsus âlet ile de zamanda kat’-ı mesâfat etti (Yahyâ Kemal).

Oldest source: Seydi Ali Reis, Mirat-ül Memalik (1557) 

[1] Distance: From Middle English distance, distaunce, destaunce, from Old French destance, from Latin distantia (“distance, remoteness, difference”), from distāns, present participle of distō (“I stand apart, I am separate, distant, or different”), from di-, dis- (“apart”) + stō (“I stand”). Compare Dutch afstand (“distance”, literally “off-stand, off-stance”), German Abstand.

distance (n.)
c. 1300, distaunce, "a dispute or controversy, civil strife, rebellion;" early 14c., "disagreement, discord, strife;" from Old French destance "discord, quarrel" (13c.), with later senses directly from Latin distantia "a standing apart," from distantem (nominative distans) "standing apart, separate, distant," present participle of distare "stand apart," from dis- "apart, off" (see dis-) + stare "to stand," from PIE root *sta- "to stand, make or be firm."

Meaning "remoteness of space, extent of space between two objects or places" is from late 14c. Also "an interval of time" (late 14c., originally distaunce of times). Meaning "remote part of a field of vision" is by 1813. The figurative sense of "aloofness, remoteness in personal intercourse" (1590s) is the same as in stand-offish.

At a distance "far away" is from 1650s. To keep (one's) distance was originally figurative (c. 1600). Phrase go the distance (1930s) seems to be originally from the prize ring, where the word meant "scheduled length of a bout." But it also was a term in 19c. horse-racing heats, where distance meant "the space behind the winning horse in a race that other competing horses must be inside to avoid being disqualified for subsequent heats."

distance (v.)

1570s "place at a distance" (transitive); 1640s, "leave at a distance by superior speed" (intransitive), from distance (n.). Sense of "to make to appear distant" is from 1690s. Specific sense of "leave behind in a (horse) race" is from 1670s (see the noun). The meaning "to keep at a distance" is by 1786, marked as "? Obs." in OED, but that was before 2020. Related: Distanced; distancing.


Distancing as a verbal noun is from 1670s; social distancing was used in sociology by 1960s in reference both to physical space and status.