Mavi Boncuk | 1320-1321 yillarinda Osmanli devleti sinirlari içinde yaptirilan umumi tahrir (Genel Nüfus
Yazimi) yoluyla nüfus kütükleri tesis edilmiştir. Bu
kütüklerin tutuluş biçimini gösteren ve
sürekliliklerini sağlayan yasa ise 1330 yilinda Sicilli
Nüfus Kanunu adiyla çikartilmiştir.
Bu kütüklerde:
1- Türk vatandaşlari kayitlidir.
2- Kayitlar ikamet edilen yer itibariyle tesis edilmiştir.
3- Kayitlarda soy esasi göz önünde bulundurulmuştur.
4- Kütükte her aileye bir hane (bölüm) ayrilmiştir.
5- Kişinin dini, meslek ve sanati yazilmiştir.
6- Yazimda Arap harf ve rakamlari kullanilmiştir.
7- Takvim olarak hicri-kameri ve hicri-şemsi takvim kullanilmiş,
daha sonra rumi takvim
esas alinmiştir.
8- Nüfus kaydi mahkeme karariyla düzeltilebilmiş veya
değiştirilebilmiştir. İstisnai olarak
“mahlas”
alinmiştir.
9- Doğum, ölüm ve nakil olaylari için köy veya mahalle
muhtarlari yetkili kilinmiş ve
bunlarca verilen ilmuhaberler esas alinmiştir
10- Evlenme ve boşanma olaylari için imam, papaz veya
hahamlar yetkili kilinmiş ve
bunlarca verilen ilmuhaberler esas alinmiştir.
Ancak, Atatürk devrimleri, bu eski Osmanli kütüklerini de
önemli bir şekilde etkilemiş ve dizi
halinde çikartilan yasalar, kütüklerdeki gereksiz bilgilerin
atilmasina ve eksikliklerin
tamamlanmasina neden olmuştur. Örneğin:
• Medeni Kanun: Evlenme işlemlerini,
• Umumi Hifzissihha Kanunu: Ölüm işlemlerini,
• Yeni Harf ve Rakamlar Kanunu: Kütük yazimini,
• Efendi, bey, paşa gibi lakap ve unvanlari kaldiran Kanun:
Gereksiz bilgilerin çikartilip
atilmasini,
• Soyadi Kanunu: Aileyi tanitan bir soyadin alinmasini,
• Bati Takviminin Kabulü Hakkindaki Kanun: Tarihlerin ve
özellikle doğum tarihlerinin
yazimini,
• Köy Kanunu: Doğum, ölüm işlemlerinde muhtarlarin
bildirimini yeni usullere
bağlamiştir.
Ancak yeni usuller ileriye dönük uygulama getirdiğinden, o
tarihe kadar eksik olan künyeler
bu eksikliklerini sürdürmüşlerdir. Örneğin 1934 yilinda
yürürlüğe konulan bir soyadi
kanunundan önce ölmüş olanlarin .Soyadi Sütunu. halen boştur.
Bu çeşit eksiklikleri bugün
bile doldurmaya olanak yoktur.
Bununla birlikte, son yillarda nüfus ve vatandaşlik işlerini
yeni ve çağdaş bir anlayiş içerisine
iten 1543 Sayili Genel Nüfus Yazimi Kanunu, 1587 Sayili Nüfus
Kanunu eksik nüfus
kütüklerinin Türkçe.ye çevrilerek yenilenmesini böylece eski
lakaplarin kaldirilmasini, Hicri
ve Rumi tarihlerin Miladi tarihe çevrilmesini öngörmüş olduğundan
geriye dönük iyileştirme
ve geliştirme uygulamalari yapmak mümkün olabilmiştir.
No comments:
Post a Comment